Nikiszowiec – skąd pochodzi nazwa tej malowniczej dzielnicy Katowic?

Nikiszowiec to jedno z najbardziej charakterystycznych i klimatycznych miejsc na mapie Katowic, które urzeka swoim unikatowym wyglądem i niepowtarzalną atmosferą. Ta zabytkowa dzielnica, która znajduje się na południowy wschód od centrum miasta, przyciąga turystów swoją wyjątkową architekturą oraz ciekawą historią. Warto jednak zacząć od samego początku – od tego, skąd wzięła się nazwa „Nikiszowiec” i jak powstała ta niezwykła osada.

Skąd pochodzi nazwa Nikiszowiec?

Nazwa „Nikiszowiec” wywodzi się od pobliskiego szybu górniczego „Nikisch”. Szyb ten należał do kopalni Giesche, jednej z najważniejszych kopalni na Śląsku na początku XX wieku. Szyb, nazwany na cześć dyrektora górniczego Jerzego von Nikischa, pełnił kluczową rolę w transporcie węgla z głębin ziemi na powierzchnię. Z czasem wokół szybu oraz kopalni zaczęły powstawać osiedla robotnicze dla górników i ich rodzin. Jednym z tych osiedli był właśnie Nikiszowiec, który zyskał swoją nazwę od szybu „Nikisch”. Dzisiejsza dzielnica Nikiszowiec, początkowo była jednym z najnowocześniejszych osiedli robotniczych w Europie, zaprojektowanym z myślą o górnikach i ich rodzinach.

Historia powstania Nikiszowca

Nikiszowiec nie powstał przypadkowo – jego historia jest nierozerwalnie związana z dynamicznym rozwojem przemysłu górniczego na Górnym Śląsku. W drugiej połowie XIX wieku region ten przeżywał gwałtowny rozwój, głównie dzięki wydobyciu węgla. Również Katowice, leżące w sercu przemysłowego Śląska, szybko rosły w siłę, przyciągając inwestorów i robotników z całego kraju.

W związku z rozwojem kopalni Giesche, pojawiła się potrzeba zapewnienia mieszkań dla coraz większej liczby pracowników, którzy zjeżdżali do Katowic w poszukiwaniu pracy. W tym celu, w 1908 roku rozpoczęto budowę osiedla robotniczego. Miało ono być nie tylko miejscem zamieszkania, ale także samowystarczalnym centrum życia społecznego. Zadanie to zostało powierzone architektom Emilowi i Georgowi Zillmannom z Charlottenburga (dzisiejszy Berlin), którzy byli znani z projektowania osiedli robotniczych.

Projektując Nikiszowiec, Zillmannowie oparli się na koncepcji budownictwa blokowego. Z tego powodu osiedle składa się z ceglastych, trzykondygnacyjnych budynków, rozmieszczonych wokół wewnętrznych dziedzińców. Każdy z tych dziedzińców pełnił rolę podwórka. Mieszkańcy mogli tam spędzać czas, hodować warzywa, a dzieci bawić się w bezpiecznym miejscu blisko domu. Budynki na Nikiszu charakteryzują się spójną architekturą – czerwone cegły, łukowate przejścia, a także charakterystyczne zdobienia fasad sprawiają, że Nikiszowiec wygląda jak jeden spójny organizm.

Życie na Nikiszu

Nikiszowiec od samego początku miał pełnić funkcję samowystarczalnego osiedla. Z tego powodu oprócz mieszkań, na jego terenie znajdowały się także sklepy, szkoły, przedszkola, a nawet pralnia, co w tamtych czasach było rzadkością. Natomiast serce osiedla nadal stanowi Kościół św. Anny, zbudowany w latach 1914–1927, który do dziś pozostaje centrum życia religijnego tej dzielnicy.

Katowice, Stary Nikiszowiec, Kościół św. Anny

Mieszkańcy Nikiszowca, czyli głównie górnicy i ich rodziny, tworzyli zżytą społeczność, której życie toczyło się wokół pracy w kopalni oraz wydarzeń lokalnych. Wspólne dziedzińce i miejsca pracy i sprawiały, że relacje międzyludzkie były silne, a mieszkańcy wspierali się nawzajem w codziennych trudnościach.

Nikiszowiec dzisiaj

Obecnie Nikiszowiec nadal jest uznawany za jedno z bardziej klimatycznych miejsc na mapie turystycznej Katowic. Co więcej w 2011 roku osiedle zostało wpisane na listę Pomników Historii. Podkreśla to jego znaczenie kulturowe i historyczne. Dzielnica przyciąga nie tylko miłośników historii i architektury, ale także artystów, filmowców i fotografów, którzy doceniają jej niezwykły klimat. Dziś Nikiszowiec jest jednym z najcenniejszych zabytków Katowic. Dlatego warto odwiedzić to miejsce, aby poczuć klimat minionych lat i poznać fascynującą historię Górnego Śląska.

Natomiast jeśli szukasz noclegu w tej malowniczej części Katowic zapraszamy do zapoznania się z ofertą naszego hotelu, który znajduje się zaledwie kilka kroków od głównego placu. Oferujemy komfortowe i klimatyzowane pokoje, śniadanie w formie bufetu oraz przystępne ceny.

11 września, 2024