Historia Katowic. Historia miasta.

Kattowitz,  Stalinogród czy w końcu Katowice to największe pod względem ludności miasto konurbacji górnośląskiej. Odwiedzając Nikiszowiece i nasz hotel warto zapoznać się choćby pokrótce z historią tego miasta.

Najważniejszej fakty z historii Katowic

Pierwsze informacje i zapisy o wsi Katowice z 1598 roku w księgach księdza Kazimierskiego, wizytatora parafii bogucickiej. Historia miasta związana jest jednak z kilkoma wcześniejszymi słowiańskimi osadami rolniczymi (z XIV, XVI wieku), które aktualnie są dzielnicami miasta. Mowa tu o osadach Dąb, wsie Bogucice, Roździenia, Szopienice, Załęże, Ligota i Piotrowice.

Wieś Katowice zawdzięcza swój rozwój budowie berlińskiej kolei (1846 r.) wiodącej do Mysłowic. Miejscowość rozrastała się według projektu budowniczego Nottenbohna. Wieś Katowice otrzymała w 1865 roku prawa miejskie a wkrótce otrzymała rangę powiatu.
Kilka ważniejszych dat w historii to:  wzniesienie pierwszego monumentalnego obiektu – kościół ewangelicki przy ul. Warszawskiej (1856-1858),  budowa neogotyckiego kościoła Najświętszej Marii Panny przy ul. Mariackiej (1870 r.),   osadzenie się w 1889 r. w Katowicach koncernu przemysłowego „Kattowitzer Aktien-Gesellschaft” i w ślad za nim pięć znanych banków.
Za czasów pruskich (od 1742 r.) na terenie obecnych Katowic, stuleciu rozwijał się przemysł, zwłaszcza huty i kopalnie. Pod koniec XIX wieku powstało tu kilka instytucji, które zadecydowały o rozwoju młodego ośrodka gospodarczego, mianowicie Górnośląska Konwencja Węglowa, Związek Przemysłowców Górniczo-Hutniczych, gwarectwa węglowe, Państwowa Dyrekcja Poczt, Sąd Okręgowy, Dyrekcja Prusko-Królewskich Kolei Państwowych. Równocześnie z rozwojem miasta narastał opór ludności polskiej wobec nasilających się akcji germanizacyjnych.

Późniejsza historia miasta

Z początkiem XX wieku Katowice wzbogaciły się o Teatr Miejski, zbudowany przy Rynku w latach 1906-1907. W 1906 roku zakończono rozbudowę okazałego dworca kolejowego dziś już nieużytkowanego w pierwotnym charakterze. Wybuch I wojny światowej nie spowodował w Katowicach zniszczeń i strat, lecz rozwój przemysłu i sprzyjającą koniunkturę, zwłaszcza dla zakładów hutniczych. Działania wojenne nie dotknęły ludności, a jej liczny udział w latach 1919-1921 w trzech powstaniach śląskich i akcji plebiscytowej zadecydował o przyłączeniu Katowic do odrodzonego państwa polskiego (20 czerwca 1922 r.). Miasto stało się stolicą autonomicznego województwa śląskiego, siedzibą Sejmu Śląskiego i Górnośląskiej Komisji Mieszanej.

Miasto Katowice w okresie międzywojennym
Lata międzywojenne to dla Katowic okres intensywnego rozwoju. Miasto stało się największym centrum gospodarczym w Polsce, stolicą najbogatszego regionu. W 1924 roku Katowice były siedzibą aż 53 banków, ośmiu zagranicznych przedstawicielstw dyplomatycznych, kilku międzynarodowych koncernów. W latach 1926-1929 powstały tu: reprezentacyjny budynek Sejmu Śląskiego i Urzędu Wojewódzkiego, oraz po sąsiedzku: gmach Urzędów Niezespolonych (dziś zajmowany przez Uniwersytet- Śląski) oraz Muzeum Śląskie (rozebrane przez hitlerowców).
Symbolem dramatycznej walki w obronie Katowic przed wojskami niemieckimi we wrześniu 1939 roku stała się Wieża Spadochronowa w Parku im. Tadeusza Kościuszki i Dom Powstańca przy ul. Matejki. 8 września 1939 cały Górny Śląsk, wraz z Katowicami, został włączony do III Rzeszy. Wojna nie wywołała większych szkód w miejskiej zabudowie poza spaleniem synagogi przy ul. Mickiewicza i rozebraniem budynku Muzeum Śląskiego. Po wyzwoleniu w 1945 roku miasto odzyskało dawne znaczenie, jako ośrodek przemysłowy i administracyjny. Przykrym, trzyletnim epizodem była zmiana nazwy Katowic na Stalinogród w 1953 r.

Katowice w czasach PRL

W okresie Polski Ludowej wzrosła ranga miasta jako ośrodka naukowego i kulturowego. Katowice stały się m.in. miastem uniwersyteckim -otwarto jedyną w regionie wyższą uczelnię humanistyczną – Uniwersytet Śląski. Powstało wiele nowych osiedli m.in. Koszutka, Tysiąclecie, Paderewskiego, Ochojec, Ligota, Załęska Hałda. Powstał Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku. Wzniesiono budowlę, która stała się symbolem Katowic – Halę Widowiskowo-Sportową „Spodek”. Najnowsze dzieje Katowic związane są nie tylko z rozwojem przemysłowym i urbanistycznym, ale również z dużym zaniedbaniem infrastruktury technicznej i społecznej. Jednym z tragiczniejszych wydarzeń w powojennych dziejach Katowic była pacyfikacja górników strajkujących w kopalni „Wujek” po wprowadzeniu stanu wojennego. 16 grudnia 1981 roku zastrzelono dziewięciu strajkujących. Dramat upamiętnia pomnik-krzyż przy bramie kopalni.

Kilka ciekawostek o Katowicach:

– Katowice liczą 165 km kw. powierzchni i liczą ponad 280 tysięcy mieszkańców.

– To 11 miastem w kraju pod względem liczby ludności i 12 pod względem powierzchni.

– Miasto uzyskało prestiżowy tytuł kreatywnego miasta UNESCO w dziedzinie muzyki. Organizowanych jest tu dużo festiwali, w sezonie blisko 30, m.in. OFF Festival, Rawa Blues czy Tauron Nowa Muzyka.

– W Katowicach, zarówno przed II wojną światową, jak i po wojnie, wybudowano pierwsze w Polsce wieżowce (w tym osiedle Walentego Roździeńskiego, nazywanego potocznie osiedlem Gwiazdy, które składa się z 7 wieżowców o wysokości 81 metrów!),

– W Katowicach znajdziemy wiele pereł architektonicznych takich jak katowicki Spodek, Muzeum Śląskie, kościół Mariacki, siedzibę Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia czy bazylikę w Panewnikach, Międzynarodowe Centrum Kongresowe,

– „Perłą w koronie” Katowic jest osiedle Nikiszowiec.